Tag Archief van: Jan Klaassen

Agent in de maak

Agent kopHet is al weer bijna een jaar geleden dat ik een pop heb gemaakt. Het maken van een nieuwe voorstelling kwam het de afgelopen periode gewoon niet van. Er broeit wel van alles en er borrelt veel maar het komt nog niet aan de oppervlakte. Daarom dacht ik dat het misschien toch een goed idee is om mij set van poppen die tot de Jan Klaassen set behoren weer met een nieuw karakter uit te gaan breiden. Weer een karakter die behoort tot het gezag: De agent.

Welke rol hij gaat krijgen weet ik nu nog niet.  Ik denk dat er ook nog een boef bij moet komen en ik heb ook nog het idee om een bankier te gaan maken. In de Engelse versie van Jan Klaassen (Punch and Judy) heeft een van de Engelse spelers een bankier zitten die op zeer slimme en uitgekookte wijze Jan van al zijn geld af helpt. Hoe het een en ander vorm gaat krijgen in een voorstelling weet ik nu nog niet.

Wat ook nog een idee van mij is, is een voorstelling met of over een eenhoorn. Naast Jan ben ik ook daar druk over aan het nadenken en ideeën aan het verzamelen en opschrijven.

/door

Wat het verschil is tussen Jan Klaassenspel en een sprookjesachtig poppenspel

Jan Klaassen, de baby en Kartrijn

In het begin van mijn poppenspel carrière wilde ik niets van Jan Klaassen en Katrijn weten. Groot geworden met de verhalen van Camilla Koevoets van Poppentheater Toermalijn, wilde ik ook graag in die lijn mijn verhalen gaan vertellen. Sprookjesachtige verhalen. Sprookjesachtig omdat het verhaal ook zich in de huidige tijd kan afspelen zonder allerlei sprookjesfiguren als heksen, trollen, tovenaars, koningen en prinsessen die gered moeten worden door een knappe prins.

Toch ook overeenkomsten?

Het grappige is wel dat in mijn sprookjesachtige verhalen wel allerlei elementen zitten die ook voor komen bij het Jan Klaassenspel. Verstoppen, iets niet goed verstaan, achtervolgingen en natuurlijk reacties uitlokken bij het publiek. Het gevaar bij sprookjesachtig spel dat je figuren out of character kunnen raken. Een pop valt dan eigenlijk even uit zijn rol om iets te zeggen wat niet in lijn is met het verhaal. Met andere woorden de pop zegt iets wat hij eigenlijk niet kan weten.

De verschillen

Bij het Jan Klaassenspel heb je dat niet. Dat komt omdat Jan Klaassen en Katrijn zich in de huidige tijd afspeelt. In de tegenwoordige tijd en niet in een denkbeeldige tijd zoals bij sprookjesachtig wel het geval is. Daarom leent het Jan Klaassenspel zich bij uitstek voor commentaar op de situatie die zich op dat moment afspeelt. Je kunt gebruik maken van de actualiteit. Iets dat bij een sprookjesachtig spel is uitgesloten. Doe je het wel dan verliest je voorstelling aan geloofwaardigheid.

Nog een verschil tussen beide vormen is dat Jan Klaassen een uitvergroting is van de werkelijkheid, de realiteit. De bewegingen zijn extreem groot en bijna overdreven. Het is een soort van slapstick. Op de andere manier spelen kan veel verfijnder bijna poëtisch. Sprookjesachtig kan subtieler. Jan Klaassen is meer van dik hout zaagt men planken.

Waarom nu ineens wel Jan Klaassen?

Waarom heb ik dan toch het Jan Klaassenspel omarmt en moest ik bijna 30 jaar geleden niets van weten? In de loop der jaren verdiep je je natuurlijk in het vak waar je zoveel plezier aan beleefd. Maar ik was wars van veel Jan Klaassenspelers die met de figuur een soort moraalridder gaan uithangen. Het traditionele spel is anders. Dat is hard, rauw en zelfs gewelddadig. Echter het spel herbergt een bepaalde symboliek. Daar houd ik van. Het eerste barstje in Jan Klaassen is niet leuk kwam toen ik op het festival in Meppel Wim Kerkhove het traditionele spel zag spelen. Hij was toen nog de poppenkastspeler van de Dam in Amsterdam.

Traditie moet behouden blijven

Hij begon de Jan Klaassenacademie om de traditie van het Jan Klaassenspel in ere te houden en niet verloren te laten gaan. Veel poppenspelers, jonge poppenspelers, spelen niet meer in een kast zoals Jan Klaassen eigenlijk vereist. Ik hoorde veel enthousiaste verhalen over de academie en ben hem gaan volgen nadat ik op de Dam ook de Italiaanse en Engelse versie had gezien. De academie heb ik gevolgd bij Egon Adel de huidige speler van de poppenkast op de Dam.

Ook ik wil de traditie voortzetten. Het is tenslotte cultureel erfgoed geworden. Maar ik geef er wel mijn eigen draai aan.Want het spel is wel heel traditioneel, is stereotiep en rolbevestigend. Echter dat kun je heel makkelijk doorbreken en aanpassen aan de huidige beeld van de samenleving. Dat is ook de kracht van het Jan Klaassenspel. Bovendien vanwege het traditionele karakter kun je hier natuurlijk leuk mee spelen. Waardoor je publiek er zich bewust van wordt. Een spiegel voorhouden is wat je doet. Net als een aantal cabaretiers tegenwoordig doen. Pelle en Polle

/door

Voorstellingen in de herfstvakantie 2020

Jan KlaassenDe herfstvakantie zal dit jaar anders zijn dan anders. Door de overheidsmaatregelen is het voor mij ondoenlijk om zelf een voorstelling te organiseren. Ik had graag bij Natuurboerderij de Brinkhorst één of zelfs meerdere voorstellingen willen spelen. Maar dat gaat nu even niet. Mijn andere vaste locatie tot vorig seizoen, Theater de Tuin in Leusden, is zelfs gesloten tot begin 2021. Het zag er dus zeer somber uit. Geen voorstellingen tijdens de herfstvakantie. Tenzij ik uitgenodigd wordt om ergens te komen spelen bijvoorbeeld bij een BSO of bij mensen thuis.

Poppentheater Toermalijn

Of je krijgt een uitnodiging om bij je collega poppentheater een voorstelling te komen spelen. Bij Poppentheater Toermalijn in koetshuis van Park Randenbroek. Mijn grote voorbeeld. Jammer genoeg heeft Camilla Koevoets een punt achter haar loopbaan als poppenspeelster gezet. Na 56 jaar voorstellingen te hebben gespeeld.

Ze vindt het wel heel belangrijk om poppentheater te laten zien in haar theater. Nu mag ik er een aantal keer een voorstelling komen spelen. Je raadt het al de eerste keer is in de herfstvakantie.

Ik speel op 17 oktober de voorstelling ‘Jan Klaassen en de baby’ een poppenspel in de traditie van het Jan Klaassenspel. om 15.30 uur

Zo ben ik gelukkig toch nog een heel klein beetje te zien in de herfstvakantie. Klik in de speelagenda op de knop en je komt op de site van het poppentheater terecht.

Kom je kijken?

 

/door

Repetities Jan Klaassen en de huisbaas in volle gang

De repetities van Jan Klaassen en de Huisbaas zijn in volle gang.  De tekst die ik een aantal maanden geleden heb bedacht, komt nu leuk tot zijn recht. Het grappige is dat de tekst die je van te voren hebt bedacht soms toch niet lekker bekt en dus moet veranderen.  Tijdens het repeteren ontstaan er ook nog steeds nieuwe zinnen en ideeën. Dingen waar je als je het schrijft niet op komt.

Voorbeeld

Ik zal een voorbeeld geven. Op een gegeven moment zegt de huisbaas dat hij de huur verhoogd naar 1000 Euro per maand. (50 Euro was tot dan toe de huurprijs). Jan Klaassen is het er natuurlijk niet mee eens. De huisbaas, die Pieter Pecunia heet, zegt dat in het huurcontract staat dat hij de huur zomaar mag verhogen als hij er zin in heeft. En hij heeft er ineens heel veel zin in. Dat stond nog niet in de allereerste versie.

Nog een voorbeeld. In de eerste versie eist de duivel van de huisbaas 50% van de winst en zijn ziel. Dat heb ik toch veranderd. Het is nu zo dat de duivel 50% van de winst eist of de ziel van de huisbaas. In het eerste geval moet de huisbaas altijd mee naar de hel. In het tweede geval is er de schijn dat de huisbaas niet mee hoeft als hij winst maakt. Dan trekt de duivel de huisbaas eerder over de streep om zaken met hem te doen.  Maar het is de duivel en of die zich iets aantrekt van gemaakte afspraken.

Andere dingen

Tijdens een repetitieproces loop je ook nog tegen tal van andere zaken aan waar je bij het schrijven van het verhaal nog niet aan gedacht had. Je houdt er bij het schrijven wel al rekening mee maar, soms blijkt de praktijk toch anders dan hoe je het in theorie had bedacht. Bijvoorbeeld op welke hand moet de pop zodat het spel vlot door kan blijven gaan. Dan blijkt ineens een pop op de andere hand praktischer te zijn voor een sneller verloop dan dat je in je gedachten had bedacht.

Of je komt er ineens achter dat de drietand van de duivel toch wel aan de grote kant is waardoor hij moeilijker te bespelen valt. Dat de slapstick van Jan Klaassen sneller te zien valt in de donkerte van de kast als hij een wit koordje heeft in plaats van zwart.

Langzaam vallen alle puzzelstukjes tijdens de repetities op hun plaats. Dan ineens is de voorstelling zeewaardig genoeg om uit geprobeerd te gaan worden.

Wil je hem graag als een van de eerste zien? Schrijf je in op mijn lijst. Dan stuur ik je een mailtje met daarin een schitterende aanbieding  en  ontvang je ook nog eens een leuk poppenkastje waarmee je zelf direct aan de slag kunt gaan. Wie wil dat nu niet?

Klik hier voor het in bezit krijgen van de poppenkast en aanbieding

/door

Jan Klaassen en de huisbaas toegevoegd aan repertoire

Jan Klaassen en de huisbaasHoewel de voorstelling nog wel gerepeteerd moet worden, heb ik het nieuwe Jan Klaassenspel aan het repertoire toegevoegd. De voorstelling zal ongeveer een half uur duren en kan heel mooi gespeeld worden in combinatie met Jan Klaassen en de baby.

Voor een deel borduurt de nieuwe voorstelling voort op de vorige voorstelling. Ook deze nieuwe voorstelling is weer in de traditie van het oude Jan Klaassenspel. Hierin speelt ook een huisbaas een rol. De rol van het kapitaal. Het groot kapitaal. De duivel en krokodil die ook voorkomen in het Jan Klaassenspel spelen in deze voorstelling ook een rol.

Het gaat er altijd om dat Jan de huur niet kan betalen. In deze versie krijgt Jan nog een kans om de huurverhoging naar 1000 Euro per maand snel bij elkaar te krijgen. Ondertussen sluit de huisbaas een pact met de duivel om Jan uit zijn huis te krijgen. De huisbaas wil graag een studentenhuis beginnen of een Airbnb van het huis maken. Dan word hij slapend rijk denkt hij.

Het loop echter anders. De duivel stuurt de krokodil op Jan af maar, Jan weet hem te vangen en brengt hem terug naar de dierentuin. Als dank krijgt hij een cheque van 1000 Euro. Dan moet Jan het gevecht aan met de duivel. Hij overwint hem. Pieter Pecunia de naam van de huisbaas wil natuurlijk graag weten of het de duivel gelukt is. Jan is onoverwinnelijk zegt hij. Pieter moet met de duivel mee naar de hel. Dat was part of the deal.  Toch strijkt de duivel over zijn hart en hoeft de huisbaas niet mee naar de hel. Pieter Pecunia krijgt te maken met de hel op aarde en dat is dat hij Jan en Katrijn voortaan gratis in zijn huis moet laten wonen.  Ook moet Pieter het huis repareren en kunnen Jan en Katrijn de 1000 Euro aan iets leuks besteden. Ze maken tot slot een dans van vreugde.

De voorstelling zal een try-out hebben op zondag 27 september tijdens het cultuur bij je buur in Leusden.

/door

Jan Klaassen en de huisbaas

Huisbaas en de duivel kopDoordat het spelen van voorstellingen helemaal tot stilstand is gekomen door de overheidsmaatregelen omtrent het coronavirus heb ik nu wel heel mooi de gelegenheid om een nieuwe voorstelling te maken. Ik heb er voor gekozen om een tweede voorstelling met Jan Klaassen en Katrijn te maken. Dan kan ik ze straks als het spelen van voorstellingen weer kan en mag afwisselend spelen. Er komen twee of waarschijnlijk drie nieuwe figuren bij.  Te weten: De huisbaas, de duivel en de krokodil (Zeekakkelobbes).  Wellicht komt ook de agent er nog bij maar dat hangt af van hoe ik straks het verhaal ga spelen. Dan zal het wel een heel klein rolletje zijn in dit verhaal.

De huisbaas

De huisbaas is een standaardfiguur in het Jan Klaassenspel. Hij vertegenwoordigd het groot kapitaal. Het is een echte huisjesmelker. Wel de huur innen maar geen onderhoud plegen aan de woning. Ook niet als er klachten zijn. In de traditionele versie slaat Jan natuurlijk de huisbaas neer met zijn slapstick. In mijn versie gebeurt dat niet. Met zijn stomme kop geeft hij Jan en Katrijn nog een kans om de huurverhoging bij elkaar te krijgen. Maar eigenlijk wil hij hun huis geschikt gaan maken voor Airbnb verhuur of hij gaat het aan een groot aantal studenten verhuren. De huisbaas denkt de duivel voor zijn karretje te kunnen spannen en verkoopt zijn ziel aan de duivel in ruil voor dat de duivel Jan en Katrijn uit zijn huis jaagt.

De duivel

Ook de duivel behoort tot de standaardfiguren uit het Jan Klaassenspel.  Hij vertegenwoordigd het kwaad, de verleiding, de hel. Jan Klaassen weet ook hem te overwinnen. Ook in mijn versie zal Jan de duivel overwinnen. Alleen in mijn versie blijft de duivel in tegenstelling tot de traditie wel in leven.  Hij baalt enorm dat hij Jan niet er onder kan krijgen. Daarom wil hij de ziel van de huisbaas hebben omdat de huisbaas hem ook gouden bergen heeft beloofd. Een groot aandeel in de winst en dat gaat nu niet door. Mee met de duivel wil de huisbaas liever niet. Daarom verzint de duivel een andere straf.  Jan en Katrijn mogen voortaan gratis wonen in hun huis anders moet de huisbaas mee. De huisbaas stemt in met dat duivelsplan.

De krokodil

De krokodil komt ook voor in het traditionele verhaal. Het is een klapbekpop. Een pop met een hele grote bek.  Om niet gepakt te kunnen worden en in de maag van de krokodil te verdwijnen stopt Jan een stok in de bek zodat die niet meer dicht kan. In mijn versie heeft de duivel de krokodil uit de dierentuin laten ontsnappen om zo Jan weg te krijgen. De krokodil moet Jan pakken maar, door de stok in zijn bek lukt dat niet.

Op de foto zijn de koppen van de huisbaas en de duivel te zien.

 

/door

Filmpje Jan Klaassen en de baby

Na een paar dagen hard werken is het dan zo ver. Er is een nieuwe video bijgekomen in de afdeling video. Jan Klaasen en de baby.  Hij is ook op YouTube te zien.

Het was een hele klus om het er goed op te krijgen. De scènes moesten een aantal keer gespeeld worden. Telkens was er weer iets anders niet helemaal oké. Dan was het rood weer te flets. Dan was het weer te donker. Dan versprak ik me weer of moest ik hoesten.  Toen ik dacht dat ik klaar was met opnemen en alles op de computer had geïmporteerd bleek dat ik een scene toch was vergeten op te nemen. Terwijl ik hem vol overgave heb zitten spelen tegenover een camera die niet op opnemen stond.

Snel de camera er weer bij gepakt en de scene alsnog opgenomen. De video geeft een globale indruk van de voorstelling. Omdat een traditioneel Jan Klaassenspel geweld bevat heb ik er voor gekozen om het het kijkwijzerlogo wat er voor staat in beeld te brengen. Ook laat ik het voorbij komen in de video. Dan weet je wat je te wachten staat. Bijvoorbeeld er wordt met de baby gegooid. Tegelijkertijd komt er ook een waarschuwing in beeld.
Er wordt ook iemand neergeslagen met de koekenpan. Maar Katrijn, want zij doet het, beseft wel dat ze misschien te ver is gegaan en heeft er spijt van dat ze geslagen heeft. Gelukkig loopt het voor Don Juan goed af en rent na een zoen van Jan Klaassen hard weg. Er komt namelijk niets tussen de liefde van Jan Klaassen en Katrijn.

Hier het filmpje:

 

/door

Iedere maand voorstelling bij de Brinkhorst

Jan Klaassen, de baby en KartrijnNa een pauze van een half jaar start op zondag 27 oktober om 15.00 uur het nieuwe seizoen bij Natuurboerderij de Brinkhorst in Vathorst. Iedere maand tot en met april 2020 is er een voorstelling te zien. Telkens op zondag behalve die van april want dan speel ik op 2e Paasdag.
Het seizoen gaat van start met de nieuwste voorstelling op het repertoire, ‘Jan Klaassen en de baby’.

Het is een voorstelling in de traditie van het traditionele Jan Klaassenspel.  Er zitten dingen in voor jong en oud. De hele familie kan van deze voorstelling genieten.  De voorstelling bevat niet alleen elementen uit het Nederlandse spel maar ook uit de Engelse en Italiaanse variant van het Jan Klaassenspel.

Jan moet op de baby passen van Katrijn ook al is het Mamadag vandaag. Jan heeft geen zin en gaat er vandoor. Gelukkig is daar Don Juan, een nette Spaanse man, die Katrijn wel ziet zitten als nieuwe vrouw. Katrijn moet er echter niets van hebben en weet Don Juan zo ver te krijgen dat hij op de baby gaat passen. Katrijn gaat snel naar de buurvrouw voor de mantelzorg.  Langzaam komt Don Juan er achter dat Jantje wat anders reageert dan de meeste andere baby’s.  Maar of Don Juan daar nu zo blij van wordt?

De toegang tot de voorstelling bedraagt 6 Euro per persoon. Voor aanmelden: KLIK HIER

/door

Weten kinderen niet meer wie Jan Klaassen is?

Jan Klaassen, de baby en KartrijnIk heb nu een aantal voorstellingen met Jan Klaassen en Katrijn achter de rug.  Wat me opviel tijdens deze voorstellingen was dat de kinderen niet meer automatisch op de vraag “Jullie weten toch wel wie ik ben?” Jan Klaassen antwoorden.

Ze wisten het gewoonweg echt niet. Dreigt Jan Klaassen uit het collectieve geheugen van kinderen te verdwijnen?  Als je deze vraag stelde toen ik zelf nog een kleine jongen was, wist iedereen dat  een man met een kromme muts, grote neus en rode wangen, Jan Klaassen was.

Film van Ome Willem

Maar goed toen was de film van Ome Willem op televisie (die van deze vuist op deze vuist) en hierin zat altijd een stuk poppenspel met Jan Klaassen en Katrijn en hun kleine zoon Jantje.  Ook werd er door kleuterleidsters nog volop poppenkast gespeeld. Ze gebruikten vaak Jan en Katrijn om kinderen dingen te leren. Heel langzaam begint nu de uittocht van de kleuterleidsters die nog de KLOS hebben gedaan. Ze gaan met pensioen.

Voor poppenkastspelen op de basisschool is tegenwoordig ook helemaal geen tijd en aandacht  meer. De PABO-studenten leren het waarschijnlijk ook niet meer. Terwijl poppenspel zo’n geweldig prachtig middel is omdat het op vele ontwikkelingsgebieden van kinderen een beroep doet.  Met poppen krijg je vaak dingen makkelijker aangeleerd en blijven de kinderen het veel beter onthouden dan met voorlezen, vertellen of een instructievideo.

Verstoffen

Op veel basisscholen waar ik kom staat de poppenkast die door de leerkrachten gebruikt kunnen worden in een hoekje van materialenhok van de speelzaal te verstoffen.  Dat vind ik heel jammer. Maar zo nu en dan kom je op een school waar de poppenkast nog in de klas staat en waar poppenkastpoppen in de klas aanwezig zijn. Vaak is dat dan bij zo’n oude KLOS kleuterjuf.

Het zou toch jammer zijn als Jan Klaassen straks helemaal uit beeld is verdwenen. Daarom blijft mijn voorstelling denk nog lang op het repertoire aanwezig en ga ik nog een ander traditioneel Jan KLaassenspel ontwikkelen. Tenminste dat is mijn idee erover.

/door

Met mijn Jan Klaassen voor het eerst in het openbaar te zien

Jan Klaassen, de baby en KartrijnZondag 23 juni is het zover. Dan zal ik voor het eerst mijn versie van Jan Klaassen en de baby in het openbaar spelen. Tot nu toe was het altijd nog voor medecursisten, voor mezelf tijdens de repetities en twee keer voor een privé voorstelling.  De voorstelling zal te zien zijn bij de Griftsteede in het Griftpark in Utrecht. De ingang is aan de van Swindenstraat.

Ik speel hem er twee keer. Om 14.00 uur en om 16.00 uur speel ik hem nog een keer. Wil je meer weten over de inhoud van de voorstelling klik dan hier.

Laatste try-out

Voordat ik naar Utrecht ga om Jan Klaassen te spelen, heb ik nog een laatste try-out voor collega’s tijdens de jaarlijkse seizoensafsluiting van Stichting Provinciaal Overleg Poppenspelers Utrecht. Ik speel de voorstelling op beide locaties in de mobiele poppenkast.  Deze voorstelling kan ook in de poppenkast gespeeld worden.  Ik ben heel benieuwd naar de reacties van mijn collega’s en naar de reacties van het publiek.

/door