Wie poppenkast zegt, zegt Jan Klaassen en Katrijn.  Ik moest er niks van hebben. Ik vond Jan Klaassen niks aan.  Vooral door de verhaaltjes waar talloze boekjes van zijn met speeltekstjes om voor kinderen of door kinderen te laten spelen.

Grote voorbeeld

Ik ben groot geworden met de voorstellingen van Poppentheater Toermalijn. ‘De verdwenen maan’, ‘Tra de Trol’, ‘Joeri en de kleine draak’, ‘Een kusje voor Katrientje’, ‘Peter het spitsneusmannetje’ zijn enkele titels van voorstellingen die meerdere keren gezien heb. Bij Camilla Koevoets kwamen Jan Klaassen en Katrijn niet voor.  Ze zeggen wel eens; Waar je mee omgaat word je mee besmet. Dus ook in mijn voorstellingen kwamen ze niet voor. Ook werd er laatdunkend gesproken over Jan en Katrijn.

Jan KlaassenDe ommekeer

Toen ik de Poppentheaterwerkplaats in Amstelveen volgde, hadden we les van Wim Kerkhove. De toenmalig poppenspeler op van de Dam. Hij was op zoek naar een opvolger. Daar kwam het eerst barstje in het bastion van Jan Klaassen, daar wil ik niets van weten. Ook heb ik hem zien spelen op een festival in Meppel. Daar zag ik voor het eerst het traditionele Jan Klaassenspel. Het spel met de generaal, de beul van Haarlem, Dood van Pierlala en de Duivel. Ik vond het geweldig.

Jaren later begon Wim Kerkhove de Jan Klaassen Academie omdat, er zich geen geschikte opvolger had aangediend.  Ook dreigde het Jan Klaassenspel te gaan verdwijnen. De traditionele vorm dan wel te verstaan. Omdat te voorkomen begon hij geïnteresseerden op te leiden tot Jan Klaassenspeler. Egon Adel en Frouke van Zomeren behoorden tot de eerste lichting. Zelf was ik er toen nog niet aan toe.

Weer een paar jaar later zag ik zowel Frouke op het festival in Amersfoort, als Egon op een festival in Weesp, Jan Klaassen en de baby spelen. Dat vond ik super grappig. Geen zoetsappige verhaaltjes zoals de speeltekstjes in de boekjes. Toen was het feest op de Dam omdat Jan 125 jaar geleden op de Dam was begonnen. Er waren naast de Nederlandse Jan ook, Mr. Punch uit Engeland en Pulcinella uit Italië.  Dat was hetgeen wat de doorslag gaf toen ik hoorde dat de Jan Klaassen Academie weer van start ging. Naar aanleiding van de tentoonstelling die er was ben ik het boek van Wim Meilink gaan lezen wat hij heeft geschreven over het traditionele Jan Klaassenspel. Kwam dat even goed uit.  Je moest het ook lezen voor de cursus.

Jan Klaassen, Don Juan en de baby

Zo zijn Jan Klaassen en zijn vrouw Katrijn ook op mijn repertoire terechtgekomen. Een voorstelling in de traditie van het Jan Klaassenspel. Geschikt voor jong en oud. Omdat ik volgend jaar bij Theater de Tuin tijdens de Spaanse week er een voorstelling ga spelen heb ik er Don Juan bijgehaald.  De vrouwenversierder eerste klas.  Maar eigenlijk is het een variant op Jan Klaassen en de baby. Ook heeft de voorstelling elementen uit het Punch and Judy spel en uit het spel van Pulcinella.

Het is heel belangrijk dat het traditionele Jan Klaassenspel blijft voortbestaan. Ik ga er zeker nog een andere voorstelling mee maken.

certificaat Jan Klaassen AcademieOp 16 mei was het zover. Op de dag dat Ajax gehuldigd werd vanwege de landstitel had ik mijn eindpresentatie van mijn Jan Klaassenspel. Een variant op Jan Klaassen en de baby. Al de 7 cursisten moesten een stukje spelen in de poppenkast. De poppenkast van de Dam wel te verstaan. Welke poppenspeler wil dat nou niet?  Eerst kwam Luc, een Belg, met zijn verhaal over de verjaardag van Katrijn. Daarna kwam Dennis met zijn variant op Jan Klaassen en de baby. Toen was Mieke aan de beurt met Jan Klaassen en de huisbaas die verdacht veel weg had van de prins met de enorme bril. 

Toen was ik aan de beurt met mijn variant op Jan Klaassen en de baby, waarin Don Juan het aan stok krijgt met Jantje het zoontje van Jan en Katrijn. Na mij kwam Jannie met Katrijn gaat op zangles bij mevrouw Koolmees. Daar weer na was Jacqueline met Jan Klaassen en de rat en de hekkensluiter was Lucienne met Jan Klaassen en de boef/ afwasmachine.

Een aantal had ook familie meegenomen en naast Egon Adel,  de huidige poppenspeler van de Dam in Amsterdam, was ook zijn voorganger Wim Kerkhove aanwezig. De cursuslocatie, het Torpedotheater, heeft Wim samen met een vriend gemaakt en ingericht. Toen heette het nog Pantijn.

Iedereen vond mijn stukje heel erg leuk en goed. Egon is helemaal weg van mijn Jan Klaassenpop en Wim Kerkhove was ook zeer complimenteus.  Na afloop gingen alle nieuwe Jan Klaassens met Egon samen op de foto en zongen ze nog een loflied op de cursusleider.

Nu worden we losgelaten om overal Jan Klaassen en Katrijn met hun verhalen te gaan laten zien.

De Jan Klaassen Academie is een aanrader!

Eindelijk was het dan zover. Na vele uren droogzwemmen, jezelf terugkijken op video, schaven, verbeteren en toch nog weer veranderen, zat er publiek voor de poppenkast. Om te kijken naar mijn versie van Jan Klaassen en de baby.  Het was de doelgroep die ik op het oog heb voor deze voorstelling. Namelijk de hele familie.

In dit geval was het opa die zijn kleinkinderen, kinderen en vrouw trakteerde op mijn voorstelling omdat hij jarig was. Zoals je op de foto bij dit bericht kunt zien hebben ze genoten van de rare fratsen van Don Juan en de baby van Jan Klaassen en Katrijn.

Het leukste stukje

Het leukste stukje vonden ze dat Jan Klaassen, om Don Juan weer bij kennis te krijgen, Don Juan een kus gaf als zijnde mond-op-mond beademing. Dat Don Juan er helemaal niet van gediend is en vlucht voor nog een kus die Jan hem wel wil geven. De drie klapzoenen van Katrijn met de koekenpan vonden ze ook  geweldig en ook de reanimatie die er op volgt. Het deel waarin Don Juan het aan de stok krijgt met baby Jantje vonden ze heel erg grappig.

Deel 2

Na afloop van de voorstelling werd er al druk gefantaseerd over hoe het verhaal verder zou gaan. Dat Don Juan door de kus van Jan Klaassen ineens niet meer op vrouwen maar op mannen valt. Wat dan komt doordat Katrijn hem met de koekenpan op zijn hoofd heeft geslagen. Het is natuurlijk heel leuk om voort te borduren op de ingeslagen weg. Waar ik dan wel voor moet waken is dat Jan Klaassen en Katrijn de hoofdfiguren blijven, anders wordt Don Juan het en dat is niet de bedoeling.

Familie Stork uit Markelo hartelijk dank dat jullie even voor ‘proefkonijn’ wilde spelen.

mobiele kast nieuw frame Zoals je op de foto kan zien ziet het nieuwe frame (linker foto) er  een stuk steviger uit dan het oude frame (rechter foto). Toen het nieuwe frame, waar ook nog een paar aanpassingen aan moesten worden gedaan, geschilderd was, was tijd om de doeken van het oude frame af te halen.  Er kwam een half kapot frame uit tevoorschijn.

Tussentijdse reparaties

Het oude frame had een al een paar keer een kleine reparatie gehad. Zo is de bovenste balk aan de voorkant in zijn geheel vervangen en de onderste achterbalk ook. Het kleine balkje bij de speelopening had het ook al een keer begeven en is vervangen door een nieuw stukje hout.

Toen de doeken er af waren bleek dat veel balkjes bijeen werden gehouden door de doeken. Was op sommige punten het hout gespleten en zaten de schroeven los. Het is een wonder dat hij niet tijdens een voorstelling al een keer in elkaar is gestort.

Nieuwe frame

Bij de eerste versie van deze poppenkast had ik nog een stok achter op mijn rug en hing de kast op mijn schouders met pilotenband. (Autogordels zijn er ook van gemaakt.) Toen verscheen er een rugzakframe in de kast. De latjes waren dun  en het toneeltje kon ik nog inklappen met een scharnier.  Hierdoor ging na verloop van tijd het toneeltjes steeds verder naar beneden hangen, wat ik weer corrigeerde met een haakje en oog.

Bij het frame wat er op volgde en het zo’n dikke 10 jaar heeft volgehouden heb ik het toneeltje vast gemaakt aan de kast door het uit een stuk te laten bestaan. Bij het nieuwe frame heb ik dat doorgevoerd, alleen zijn nu de balken wat dikker en ook zijn de planken wat breder. Hij is hierdoor ook wat zwaarder geworden. Wat nieuw is bij dit frame is het speelplankje. Dat had de vorige versie nog niet. Ik had een speciaal stuk karton als ik een speelplankje nodig had.

Onzichtbaar

In eerste instantie had ik een doorzichtige blauwe doek voor mijn gezicht. Ik kon alles goed zien en van de andere kant kon je mij nauwelijks zien. Toch was dit brandbaar materiaal en het was synthetisch. Via Showtex uit Soest ben ik er achter gekomen dat er doorzichtig doek bestaat dat Gobelin Thule heet. Dat is ook doorzichtig en als er strijklicht op valt ben ik niet te zien. Schijnt de zon of een spot recht op je gezicht dan kan iedereen je wel goed zien. Daarom zitten er nu twee stukken  Thule voor mijn gezicht. Waardoor ik nauwelijks nog te zien ben. Die twee stukken Thule zijn geleverd door Theatex uit Vinkeveen. Het waren stukjes afval voor hen en kreeg ze daarom gratis.

 

Nu maar hopen dat het nieuwe frame ook weer net zo lang meegaat.

 

De mobiele poppenkast wordt zoveel gevraagd en daardoor zoveel gebruikt dat het binnenwerk van de poppenkast hoognodig aan vervanging toe is. Doordat de kast mobiel is beweegt ook het houten frame wat in de kast zit ook en daar heeft het hout van te lijden. Vooral op sommige verbindingspunten  is de kast zwak geworden en wordt het geheel door de bekleding in bedwang gehouden. Gelukkig kan ik daardoor de kast nog steeds gebruiken maar schroefjes opnieuw aandraaien helpt niet echt meer.

Daarom gaat er een nieuw binnenwerk voor de kast worden gemaakt. De afmetingen blijven wel hetzelfde.

Ook al komen koning Willem-Alexander en koningin Maxima dit jaar naar Amersfoort, Poppentheater Cassiopeia krijgen ze (helaas) niet te zien.  Mijn collega Lejo, je weet wel die van Sesamstraat met de vingers met oogjes mag wel voor ze spelen.

Poppentheater Cassiopeia speelt dit jaar om 11.15 uur eerst in Scherpenzeel en dan traditiegetrouw bij het Pannenkoekenrestaurant ‘De Waegh’ in Nijkerk. Ik ben er om 13.30 uur, 14.30 uur en 15.30 uur te zien.

Op beide locaties speel ik ‘Bennie Billenbijter’

Met Sofie en Najib vieren (Paas)feest kwam er een einde aan seizoen 2018-2019 op de vaste locaties van Poppentheater Cassiopeia. Uit ervaring van voorgaande seizoenen blijkt dat het publiek vanaf mei andere dingen gaat doen. In veel gevallen is het mooi weer en niet te vergeten de grote vakantie komt er al weer aan. Dan is een poppentheatervoorstelling bezoeken wat minder in trek. Bij de Brinkhorst kwamen dit seizoen ongeveer 280 bezoekers naar een of meerdere voorstellingen kijken.

Natuurlijk speelt het poppentheater op diverse plekken in Nederland een voorstelling. Bij de Griftsteede in Utrecht,  Moods in the Woods festival in Katwijk aan Zee en nog veel meer. Kijk in de speellijst voor data, tijden en plaatsen.

Seizoen 2019-2020

In oktober keert het poppentheater weer terug bij Natuurboerderij de Brinkhorst en ook bij Theater de Tuin. Om precies te zijn in de herfstvakantie. Bij de Brinkhorst opent het seizoen met de nieuwste voorstelling ‘Jan Klaassen en de baby’. Bij theater de Tuin  is ‘Pelle past op’ de eerste voorstelling van het nieuwe seizoen.

Vanaf oktober tot en met april is dan weer iedere maand een voorstelling te zien.

Jan Klaassen en de Baby is nu officieel toegevoegd aan het repertoire.  Het is een poppenspel in de traditie van het Jan Klaassenspel. De voorstelling kan vanaf nu geboekt worden. Hij duurt ongeveer een half uur en is geschikt voor 5 jaar en ouder.

Voor de inhoud van het verhaal klik hier.

De laatste voorstelling van het seizoen bij Natuurboerderij de Brinkhorst is op maandag 22 april 2019 om 15.00 uur. Het is dan ook 2e paasdag. Daarom staat de voorstelling ‘Sofie en Najib vieren feest’ in het teken van Pasen. Ook bij de Brinkhorst is dan van alles en nog wat te beleven.

Het is de bedoeling om na de grote vakantie wederom voorstellingen te gaan spelen bij de Brinkhorst.

Wil je je aanmelden voor de voorstelling op 22 april dan kun je hier klikken.

Jan Klaassen en KartijnLangzaam maar zeker krijgt de Jan Klaassen voorstelling vorm. De voorstelling wordt op dit moment druk gerepeteerd.  Tijdens het repetitieproces veranderen er nog constant dingen. Er komt hier en daar nog een stukje tekst bij. Er verdwijnt hier en daar een stukje tekst. Ook staan er nieuwe ideeën tijdens het spelen van het verhaal.  Ik zal een voorbeeld noemen.

Nieuw idee

In het verhaal valt Katrijn flauw van de handkus van Don Juan. Hij wil haar op de mond gaan kussen.  Maar net op het moment Don Juan aanstalten maakt tot de zoen, komt Katrijn bij en staat op waardoor Don Juan met zijn gezicht op de grond klapt. Toen ik het scenario aan het schrijven was heb ik dit nog niet bedacht.

Punch and Judy

Omdat ik een aantal scenes uit het Punch and Judyspel (De Engelse Jan Klaassen) geweldig vind, wil ik die zelf ook spelen in mijn Jan Klaassenspel. De taalgrap waarvan ik dacht dat hij onmogelijk zou zijn is me toch gelukt om hem te vertalen naar het Nederlands.  De grap in Punch and Judy is dat Judy vertelt dat ze hun baby  Bill hebben genoemd omdat hij aan het einde van de maand kwam.  Aan het eind van de maand volgen de rekeningen en in het Engels is dat een bill.

In mijn versie wilde Jan zijn zoon Nota noemen vanwege het einde van de maand, alleen Katrijn vond Jan toch een leukere naam. Het heeft enige moeite gekost om het juiste woord voor rekening te vinden dat ook nog een beetje als een voornaam klinkt. Factuurtje of rekening klikt niet echt als een voornaam.

De komende tijd, tussen het voorstellingen spelen door, blijf ik repeteren en schaven aan de voorstelling. Dan kan ik een paar stukjes laten zien tijdens de volgende bijeenkomst van de Jan Klaassen Academie.